1 week Ago
Sinds de Russische inval kreeg Oekraïne in totaal al voor 327 miljard euro aan hulp toegezegd. Het grootste deel daarvan, meer dan 172 miljard euro, kreeg het land aan financiële hulp via terug te betalen leningen, maar ook giften en borgstellingen. 132 miljard euro ging naar de aankoop en levering van militair materiaal voor het Oekraïense leger, dat zich daarmee probeert te verdedigen tegen het Russische invasieleger.
Bijna 23 miljard ging naar humanitaire hulp zoals voedselpakketten en medicijnleveringen voor de burgerbevolking. Voor Europa komt daar naar schatting nog eens 137 miljard euro voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen bovenop, met Duitsland (36,6 miljard) en Polen (29,3 miljard) als uitschieters. De cijfers komen van het Duitse Kiel Institute for the World Economy, dat al meer dan drie jaar lang nauwgezet alle beloftes rond hulp voor het land bijhoudt en controleert of die beloftes ook effectief worden uitgevoerd.
De jongste cijfers, die alle steunpakketten tot eind februari omvatten, tonen in elk geval opnieuw aan dat Donald Trump de bijdrage van de Verenigde Staten veruit overschat wanneer hij claimt dat zijn land al 350 miljard dollar aan Oekraïne heeft geschonken. De totale Amerikaanse bijdrage staat voorlopig op 123 miljard dollar (114,6 miljard euro), tegenover 137,9 miljard euro voor alle Europese landen samen. Bovendien heeft Europa nog eens bijna 100 miljard in de pijplijn zitten die wel al is toegezegd maar nog niet uitgegeven, terwijl de Verenigde Staten nog maar 4,35 miljard te spenderen hebben.
Of Trump dat geld überhaupt nog wil uitgeven, is bovendien twijfelachtig. Nadat zijn voorganger Joe Biden in de laatste maanden van zijn ambtstermijn nog een recordsom van omgerekend meer dan 26 miljard toegezegd heeft, is dat onder Trump volledig teruggevallen tot 0. Het laatste Amerikaanse hulppakket dateert van 9 januari, toen Biden 500 miljoen dollar voor luchtafweer en onderdelen voor F-16’s beloofde.
“De recente pauze in Amerikaanse hulp heeft de druk op Europese landen verhoogd om meer te doen, zowel financieel als militair”, zegt Taro Nishikawa van het Kiel Instituut. Twee weken geleden kondigde premier Bart De Wever (N-VA) voor ons land nog een bedrag van 1 miljard euro aan voor heel 2025 (een cijfer dat nog niet in deze update verwerkt is). België staat voorlopig op 3,9 miljard euro steun, waarvan 1,58 miljard euro voor militair materiaal.
Voorlopig voeren de Verenigde Staten militair wel nog de boventoon, al is de kloof klein en zal de situatie met de huidige evolutie indachtig allicht snel omgekeerd zijn. De Verenigde Staten gaven tot nu toe voor 64,6 miljard euro militaire steun, alle Europese landen samen 63,5 miljard. Maar ook binnen Europa lijkt de kloof tussen zuidelijke landen als Spanje, Italië en Frankrijk enerzijds en de noordse en Baltische staten aangevuld met Polen anderzijds steeds groter te worden.
Zeker bij de Baltische staten is het duidelijk dat ze vrezen mogelijk het volgende slachtoffer van het Russische leger te zullen worden als ze Oekraïne zouden laten vallen. In absolute cijfers spant Duitsland in Europa de kroon met meer dan 17 miljard euro, maar afgezet tegenover de grootte van hun economie zijn het vooral kleinere landen als Estland, Denemarken en Zweden die zich al drie jaar lang bijzonder gul tonen. Zo gaf het kleine Estland nog ‘maar’ iets meer dan 900 miljoen euro uit aan hulp voor Oekraïne, wat echter overeenkomt met meer dan 2,5 procent van zijn bruto binnenlands product, de som van wat het land op een jaar produceert aan goederen en diensten.
Duitsland gaf ‘maar’ 0,73 procent. Dat is nog net iets meer dan Frankrijk, dat met zijn bilaterale steunpakketten en zijn bijdrage aan Europese fondsen nog maar aan iets meer dan een half procent zit. Landen als Spanje, Portugal, Italië en Griekenland halen zelfs die drempel niet.
Vooral bij Frankrijk valt de kloof tussen het verbale voluntarisme van president Emmanuel Macron en de feitelijke leveringen op in vergelijking met andere landen. Frankrijk gaf tot nog toe 3,8 miljard euro uit aan militaire ondersteuning van het Oekraïense leger, Duitsland 12,6. Zo schonk Frankrijk nog maar 2 luchtverdedigingssystemen aan Oekraïne, Duitsland gaf er al 27.
Hoe immens de kosten ook lijken, in het licht van de geschiedenis vallen ze volgens de onderzoekers nog altijd licht uit. Oekraïne kreeg van al zijn bondgenoten tot nog toe 685 tanks geleverd. Dat is een peulschil in vergelijking met het aantal tanks dat de Verenigde Staten alleen al aan de geallieerden leverden tijdens de Tweede Wereldoorlog: dat waren er liefst 37.
323. Nog groter is de kloof in de lucht: terwijl Oekraïne tot nog toe slechts enkele tientallen oude F-16’s kreeg van Nederland en Denemarken, schonken de Amerikanen tussen 1940 en 1945 niet minder dan 29.571 gevechtsvliegtuigen aan hun bondgenoten in de strijd tegen nazi-Duitsland.
Ook Europees blijven de kosten in vergelijking met eerdere crisissen beperkt: in totaal gaf de Europese Unie tot nog toe 123 miljard euro uit aan Oekraïne, terwijl het herstelfonds ten tijde van de covidpandemie 807 miljard kostte. Ook de kosten om Spanje, Portugal, Griekenland en Ierland van de economische ondergang te redden tijdens de crisis tussen 2010 en 2012 lag met bijna 395 miljard euro nog altijd veel hoger..
