‘Muziek is m’n geliefde metafoor’

Voor een afgeladen zaal bij het ASML in Veldhoven, producent van lithografiesystemen voor computerchips, staat een licht vermoeide Française, die verontschuldigend mompelt als ze hannest met haar presentatie: de volgende slide weigert tevoorschijn te komen. Als de presentatie eenmaal loopt, vertelt Anne L’Huillier met zachte stem en enthousiast over de ontdekking, al ingezet in de jaren tachtig, die haar vorig jaar de Nobelprijs voor de Natuurkunde opleverde. Het gaat om het creëren van ultrakorte pulsen laserlicht, gemeten in attoseconden, ofwel triljoensten van seconden.

Dat is best kort: er zitten ongeveer evenveel attoseconden in een seconde als seconden in de leeftijd van het heelal. Nu pas, ruim drie decennia later, leidt deze vinding tot toepassingen, waaronder methoden om computerchips nog tijdens de fabricage op kwaliteit te controleren. Dat is dan ook de reden dat L’Huillier in Veldhoven is uitgenodigd door de ASML-onderzoeksgroep met wie ze sinds 2016 samenwerkt.



L’Huillier is de vijfde vrouw die de Natuurkunde-Nobelprijs won, en dat is haar niet in de koude kleren gaan zitten, vertelt ze. „Mijn agenda is al helemaal vol voor 2024, en 2025 begint ook vol te lopen. Lezingen, presentaties, interviews.

Ik kom niet meer aan onderzoek toe”, zegt ze. Toch wil ze niet klagen. „Ik vind dat ik het moet doen.

Het kan mensen, meisjes bijvoorbeeld, inspireren voor de wetenschap. Maar hopelijk wordt het wel wat minder als in oktober de volgende Nobelprijs wordt aa.