Wetenschap

post-thumbnail

Bevingen bij het Griekse eiland Santorini: vulkaanuitbarsting of tsunami is niet uit te sluiten

Het Griekse eiland Santorini wordt getroffen door een zwerm van aardbevingen. Geologen denken dat opstijgend magma de oo...

post-thumbnail

Oud-docent UvA Laurens Buijs opgepakt op verdenking van smaad, laster, doxing en opruiing

In mei 2023 oordeelde de rechtbank van Amsterdam al dat de weggestuurde wetenschapper niet beschermd werd binnen de klok...

post-thumbnail

Dankzij hun tochten naar een inmiddels verdwenen natuurgebied konden schooljongens de biologie veranderen

Dankzij Nobelprijswinnaar Niko Tinbergen, zijn leraren en vrienden zijn mensen anders naar de natuur gaan kijken. Roelke...

post-thumbnail

Het is onderzocht: een perfect ei koken duurt 32 minuten

Hoe kook je een perfect ei? De nieuwste wetenschappelijke methode: in wisselbaden....

post-thumbnail

Xenofobie is een oeroude angst die door stress kan omslaan in haat en geweld

Vreemdelingenangst is diep geworteld in de mens. Soms speelt die xenofobie hevig op en worden zondebokken met geweld bej...

post-thumbnail

Je spieren zijn meestal nét wat meer voorbereid op de ene actie dan op de andere

Neurowetenschapper Yvonne Visser wil snappen hoe het gezonde brein werkt en hoe we besluiten nemen. „Daar staan we noo...

post-thumbnail

De gevoelige boodschap van de blik

Iemand recht aankijken wordt vaak geassocieerd met eerlijkheid en aandacht. Maar niet in Japan, merkte Mariska Kret....

post-thumbnail

Hoe de mens reisde langs de As van de Wereld, waar driekwart van de bevolking woonde

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: het leven op een strook land van 2.000 km br...

post-thumbnail

Waarom je jojoot: vetcellen hebben een obesogeen geheugen

Jojo-en, veel mensen die diëten hebben er last van. Waarom is het zo moeilijk om op gewicht te blijven als je bent afg...

post-thumbnail

Nationale instituten VS moeten woorden als ‘transgender’ en ‘non-binair’ schrappen uit hun publicaties

Woorden die door Donald Trump worden beschouwd als ‘woke’ mogen overheidsinstituten niet meer gebruiken....

post-thumbnail

Bijna twintig jaar na publicatie blijkt de studie nooit te zijn uitgevoerd

Op de praktijken van de Italiaanse gynaecoloog Vittorio Unfer is veel aan te merken. „Er zit een patroon in.”...

post-thumbnail

Is het fijn om thee te drinken uit een dubbelwandig theeglas? Het is ánders

Karel Knip stuit in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.Deze week: in brede lagen ...

post-thumbnail

‘Het bewind van Trump is er een van verkrachters, al zie ik enkele tekenen van hoop’

Donald Trump knaagt „aan de normen van onze democratische orde”, zegt de Canadees-Amerikaanse Bonnie Honig, die in L...

post-thumbnail

Is het pijnlijk om te sterven aan een hartaanval?

In Nederland sterven jaarlijks circa vijfduizend mensen aan een hartinfarct. Vrouwen merken een infarct vaak op een ande...

post-thumbnail

De eerste modderkruiper onder de murenen mijdt het licht

Biologen zochten in een ondergrondse rivier eigenlijk een andere murene, maar vonden een geheel nieuwe soort....

post-thumbnail

Verbluffend verfijnde tatoeages op de handen van Peruaanse mummies

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: de kunstzinnige complexiteit van de Ch...

post-thumbnail

Bijdrage van rijstteelt aan klimaatverandering kan omlaag dankzij nieuwe gewasvariant

Methaan is het op één na belangrijkste broeikasgas. De rijstteelt is een grote bron daarvan. Met een nieuwe variant ...

post-thumbnail

Prive ruimteschip heeft een prachtplaatje van de aarde geschoten

De Blue Ghost lander maakt op dit moment een paar rondjes om de aarde terwijl het zich voorbereid op zijn eerste maandla...

post-thumbnail

Een digitale tweeling van elke patiënt maakt het leven van artsen veel makkelijker

Computermodellen van individuen kunnen de zorg beter en goedkoper maken. „Per aandoening kun je een gespecialiseerde t...

post-thumbnail

Radioactief Saharastof dat in maart 2022 over West-Europa waaide was ongevaarlijk

Anders dan vermoed kwam de radioactiviteit die meewaaide met Saharastof niet door kernproeven die Frankrijk in de jaren ...

post-thumbnail

Amerikanen keuren nieuwe pijnstiller zonder verslavende opioïden goed

De nieuwe pil blokkeert pijnsignalen naar de hersenen en zou een alternatief moeten bieden voor verslavende opioïden d...

post-thumbnail

Gevaarlijke ruimtesteen zou in 2032 de aarde kunnen treffen, al lijkt de kans daarop klein

De kort na Kerst ontdekte planetoïde 2024 YR4 staat boven aan de lijst van riskante ruimtestenen. De baan moet nog pre...

post-thumbnail

NASA vliegt binnenkort met zijn krachtige X-plane, en het kan zomaar geschiedenis schrijven

De ruimtevaartorganisatie plant de eerste vlucht van het vliegtuig in 2025Vliegtuigen die sneller vliegen dan de geluids...

post-thumbnail

Plaatsen van spiraaltje zorgt bij helft van vrouwen voor hevige pijn

Het plaatsen van een spiraaltje is pijnlijk. „De angst voor pijn weerhoudt drie op de tien vrouwen van het nemen” va...

post-thumbnail

Tilburg wil niet eenzijdig de banden met Israël verbreken

Een commissie adviseerde Tilburg University samenwerking met Israël op te schorten. Het bestuur wil nu eerst in gespre...

post-thumbnail

Deze eenzame maanvis in een Japans aquarium krijgt gezelschap van foto’s

Toen een aquarium in Japan tijdelijk moest sluiten, had een maanvis ineens geen publiek meer en verdween zijn eetlust....

post-thumbnail

Unieke Romeinse muntschat gevonden bij Bunnik

Met een metaaldetector zijn bij Bunnik 404 gouden en zilveren munten gevonden. Het zijn niet alleen Romeinse, maar ook B...

post-thumbnail

Hoe opereer je kinderen met schildklierkanker? ‘Het zijn geen kleine volwassenen’

Daniël van de Berg (30) wil de bijwerkingen van schildklieroperaties bij kinderen verminderen met een infraroodcamera....

post-thumbnail

NASA heeft nieuwe banden voor op Mars gemaakt: dit is hoe ze eruit zien

De band van de toekomst?De volgende Marsrovers zullen de Rode Planeet misschien doorkruisen met futuristische banden. Ba...

post-thumbnail

Waarom zijn sommige bomen onderaan wit geverfd?

Vorst, vraat, verkeer... en zijn tal van redenen om een stam wit te maken....

post-thumbnail

Waarom de wetenschap nog lang niet zonder proefdieren kan

In Nederland worden voor biomedisch onderzoek proefdieren gebruikt. Tegelijkertijd groeit de maatschappelijke verontwaar...

post-thumbnail

Eindelijk is vanuit de ruimte te zien hoeveel grote fabrieken uitstoten van het vervuilende koolmonoxide

De precieze wereldwijde uitstoot van koolmonoxide was nooit bekend. Mede dankzij een Nederlandse sensor in de ruimte is ...

post-thumbnail

Hoe konden honden ziek worden van kauwstaven? De gifstof is nog altijd niet gevonden

Van sommige kauwstaven kunnen honden doodziek worden, bleek in december. Nog altijd is de oorzaak onduidelijk. Een schim...

post-thumbnail

Elf onderzoekers vinden Gronings proefschrift over leesonderwijs onder de maat

Niet eerder vertoond: elf wetenschappers van vijf universiteiten tekenen daags na een Groningse promotie protest aan....

post-thumbnail

De Sahara ligt vol met eeuwenoude graven die de vorm hebben van croissants

Dankzij satellietbeelden zijn in de Sahara duizenden prehistorische grafmonumenten ontdekt. Ze stammen uit dezelfde tijd...

post-thumbnail

De kauwgumkauwer meent het goed met de medemens – er zit systeem in zijn gedrag

Karel Knip stuit in de alledaagse werkelijkheid op raadsels en onbegrijpelijke verschijnselen.Deze week: weinigen durven...

post-thumbnail

Op de Sallandse Heuvelrug baltsen de laatste korhoenders van Nederland, maar voor hoe lang nog?

Fragmentatie, inteelt, verdroging en verhongering: zonder hulp van de mens was het korhoen allang uitgestorven. Een zoek...

post-thumbnail

Als despoten iets claimen te gaan doen, dan menen ze dat meestal echt

Gelukkig levert de geschiedenis de munitie om de opgeblazen ego’s van wereldleiders te ontkrachten, stelt Beatrice de ...

post-thumbnail

Afslankmedicijnen hebben tal van positieve én negatieve bijwerkingen

Een groot Amerikaanse onderzoek heeft het effect van afslankmedicijnen als Ozempic in kaart gebracht....

post-thumbnail

Voor chimps geldt: zien plassen, doet plassen

Chimpansees met een lagere status volgen het piesen van chimps hoger op de apenrots na....

post-thumbnail

Van anti-vrieseiwit tot zon-zoekende bloem: winternatuur zit vol slimme overlevingstactieken

Het is winter. Planten en bomen lijken dood of in diepe slaap. Toch gebeurt er van alles, onder en boven de grond....

post-thumbnail

Hersenschudding kan slapend virus wekken en zo mogelijk tot alzheimer leiden

Veel mensen dragen sluimerende virussen met zich mee. Die kunnen door bijvoorbeeld klappen op het hoofd geactiveerd word...

post-thumbnail

Met een op maat gemaakte VR-bril kunnen wetenschappers de hersenactiviteit van muizen in kaart brengen

Wekelijks een opmerkelijk beeld van een wetenschappelijke gebeurtenis. Deze week: vitual reality voor muizen....

post-thumbnail

De kleine buidelmol is een spectaculair voorbeeld van convergente evolutie

Het graven van de buidelmol is wel beschreven als ‘zwemmen door het zand’....

post-thumbnail

Hele redactie weg bij wetenschappelijk tijdschrift uit onvrede over beleid van uitgeverij Elsevier

De situatie bij het tijdschrift ‘Journal of Human Evolution’ was onhoudbaar geworden, vonden de medewerkers....

post-thumbnail

De Donald Duck Wetenschaps-Special is zo rolbevestigend als de Duckstadse Damesclub

Lees-, kijk- en luistertips van onze redacteuren bij het nieuws. Deze week: wetenschap in een vrolijk weekblad....

post-thumbnail

Luchtvervuiling door lood maakte de oude Romeinen dommer

Inwoners van het Romeinse Rijk vergiftigden zichzelf door hun gebruik van lood. Voor het eerst is nu uitgerekend wat de ...

post-thumbnail

Consumptie frisdrank zorgt wereldwijd voor 10 procent nieuwe gevallen diabetes 2

Voor het eerst is berekend wat de bijdrage is van frisdrankconsumptie aan de toename van diabetes type 2 en hart- en vaa...

post-thumbnail

Virusuitbraak in China geen aankondiging nieuwe pandemie

In China raken steeds meer mensen besmet met het humaan metapneumovirus. Een vergelijking met het coronavirus gaat niet ...

post-thumbnail

‘Legale middelen zijn ooit ‘tot drugs gemaakt’, om daarna de gebruikers als crimineel te brandmerken’

Tussen twee ‘Summers of Love’ in is het drugsgebruik gedemocratiseerd. Maar „een relatie met non-conformisme” is...

post-thumbnail

Meer dan 200 pootafdrukken op een ‘snelweg’ voor dino’s in een Britse steengroeve

Het zijn de meest omvangrijke sporen van dinosauriërs die ooit in het Verenigd Koninkrijk zijn gevonden....

post-thumbnail

Waterstof is een energiedrager die in vele kleurtjes voorkomt

Ieder scheikundig element heeft zijn eigen plek in het Periodiek Systeem. Ieder element heeft ook een bijzonder verhaal....

post-thumbnail

Gary reed in graafmachine 'van bobbel naar bobbel', en ontdekte 200 sporen van dinosauriërs

Toen Gary Johnson met zijn graafmachine de klei wegschoof, kon hij niet bevroeden dat hij de grootste vindplek van dinos...

post-thumbnail

‘Jongeren gebruiken Engelse woorden om hun taal een beetje te kruiden’

Jongeren gebruiken graag Engelse woorden. Maar de mate waarin ze dat doen wordt door ouderen „systematisch overschat�...

post-thumbnail

Hoe gaat het met de ijsbeer? Een databank vol snorrenfoto’s helpt om die vraag te beantwoorden

In een Canadees dorpje bouwt een Nederlandse bioloog een database van ijsbeersnorharenfoto’s. Aan de hand daarvan zijn...

post-thumbnail

Eindelijk is er een deeltjesversneller die zo klein is dat klanten er niet meer naartoe hoeven

Veel fabrikanten zouden graag met krachtige röntgenstraling hun productie controleren. Maar de apparatuur daarvoor is ...

post-thumbnail

Herhaling; Het raadsel van Reinaert: hoe een gemene vos iedereen blijft fascineren

Je komt hem tegen in kinderboeken, stripverhalen, tekenfilms: Reinaert de Vos. Het oorspronkelijke 13e-eeuwse dierenverh...

post-thumbnail

Het raadsel van het jojo-effect: vetcellen onthouden hoe zwaar je eerder was

Dat mensen dieet na dieet volgen en telkens weer aankomen, heeft biologische oorzaken. De nieuwste verklaring voor het j...